ارزش‌های سازمانی (Organizational Values)، باورها و اصول بنیادینی هستند که رفتارها، تصمیم‌گیری‌ها و فرهنگ سازمان را هدایت می‌کنند. این ارزش‌ها مشخص می‌کنند که: “ما به چه چیزهایی باور داریم و بر چه اصولی پایبند هستیم؟”
ویژگی‌های یک نظام ارزش‌گذاری مؤثر، این موارد هستند:
- شفاف، ملموس و قابل فهم برای همه کارکنان باشد.
- رفتار مطلوب در سازمان را تعیین و تقویت کند.
- با چشم‌انداز و مأموریت سازمان در یک راستا باشد.
- در عمل قابل اندازه‌گیری و اجرا باشد، نه صرفاً شعاری.
- به تصمیم‌گیری‌ها و عملکرد کارکنان جهت بدهد.
اقدامات اجرایی رابین در تدوین ارزش‌های کلیدی
۱. تحلیل وضعیت فعلی فرهنگ سازمانی
تیم رابین با استفاده از پرسشنامه فرهنگ سازمانی، وضعیت فعلی و مطلوب فرهنگ سازمان شما را بررسی و تحلیل می‌کند.
۲. شناسایی ارزش‌های بنیادی از نگاه مؤسسان و مدیران
در این مرحله، جلسه‌ای با تیم رهبری سازمان برگزار می‌شود تا مواردی مانند رفتارهای موردپسند سازمان، ارزش‌هایی که باید در کارکنان تقویت شود و خط قرمزهای سازمان مشخص شوند. تیم رابین تسهیل‌گری این جلسه را برعهده دارد. خروجی این جلسه نظرات و ایده‌های جمع‌آوری شده هستند.
۳. تعیین ارزش‌های اولیه و کلیدی سازمان
در این گام، تیم رابین با استفاده از خروجی گام پیشین تعدادی از ارزش‌های کلیدی سازمان را در قالب واژه‌های ساده، صریح و الهام‌بخش را به عنوان پیش‌نویس اولیه تدوین می‌کند. ارزش‌هایی همچون:
- صداقت (Integrity)
- مسئولیت‌پذیری (Accountability)
- شفافیت (Transparency)
- کیفیت (Quality)
خروجی این مرحله ارزش‌ها و تعریف رفتاری مختصری برای هریک می‌باشد. به عنوان مثال مسئولیت‌پذیری یعنی: انجام کارها در زمان مقرر، پذیرش پیامد تصمیمات و گزارش‌دهی شفاف.
۴. نهایی‌سازی و تأیید ارزش‌ها
پس از نهایی‌سازی و تأیید نسخه نهایی ارزش‌ها توسط مدیران سازمان، تیم رابین ارزش‌های کلیدی نهایی را تنظیم و در جلسه‌ای با حضور تمامی مدیران واحدهای سازمان ابلاغ می‌گردد.
۵. نهادینه‌سازی ارزش‌ها در سازمان
گام نهایی و پراهمیت در تدوین ارزش‌های کلیدی، آموزش کارکنان درباره آن‌ها در سازمان می‌باشد. یکی از مؤثرترین روش‌ها برای اطلاع‌رسانی عمومی کلیه اسناد بالادستی منابع انسانی از جمله ارزش‌ها در سازمان‌ها، ارائه این موضوعات در قالب کارگاه تیم‌سازی (team building) است. استفاده از ارزش‌ها در آیین‌نامه‌ها، دفترچه منابع انسانی و سایر اسناد و فرایندها و همچنین نصب در تابلوها نیز روشی دیگر در این گام می‌باشد. گنجاندن و درنظر گرفتن ارزش‌های کلیدی در فرایند مدیریت عملکرد و استخدام یکی دیگر از روش‌های مرسوم در انتقال و استفاده از این بیانیه است.
۶. پایش و بازنگری دوره‌ای
بررسی میزان نهادینه شدن ارزش‌ها در سازمان و بازنگری در صورت تغییر فرهنگ، استراتژی یا ساختار از قدم‌های پراهمیت در تدوین ارزش‌های کلیدی سازمان‌هاست که توسط تیم رابین و به صورت دوره‌ای (یکساله) انجام می‌پذیرد.