این روزها کمتر کسی است که حداقل یکبار اصطلاح کوچینگ را نشنیده باشد. کافیست سری به شبکه‌های اجتماعی بزنید تا افرادی با انواع و اقسام تخصص‌ها و مهارت‌ها را ببینید که کلماتی چون لایف کوچ، بیزینس کوچ و … را پشت نامشان یدک می‌کشند؛ اما کمتر تخصصی در این زمینه دارند. با پیشرفت دنیای تجارت و کسب و کار و گسترش سازمان‌ها و اهمیت مدیریت منابع انسانی، امروزه مفهومی به نام کوچینگ در حوزه‌ی کسب و کار و حتی زندگی شخصی جای خود را پیدا کرده است. افراد بسیاری به صورت تخصصی به عنوان کوچ به مدیران و افراد مشغول در کسب و کارهای مختلف یاری می‌رسانند و آن‌ها را همراهی می‌کنند که بهترین‌ِ خودشان باشند.
ما در این مطلب به صورت کامل به شما خواهیم گفت که کوچینگ چیست، برای هر فرد یا سازمان چه مزایایی دارد، انواع آن چه هستند و در هر کسب‌وکاری چه نقشی را ایفا می‌کند.
کوچینگ یعنی چه؟
ابتدا لازم است برای فهم بهتر ریشه معنایی این کلمه را مورد بررسی قرار دهیم.
امروزه کلمه‌ی کوچ بیشتر به معنای مربی (coach) استفاده می‌شود؛ اما ریشه‌ی واژه‌ی کوچینگ مربوط به زبان مجارستانی و به معنی کالسکه است. کالسکه و ارابه در زمان‌های قدیم به افراد کمک می‌کرد تا سریع‌تر و راحت‌تر از محلی به محل دیگر بروند و مفهوم کوچینگ امروزی حدودا همین است.
امروزه با استفاده از تکنیک‌ها و دوره‌های کوچینگ افراد موفق می‌شوند تا سریع‌تر و بهتر به اهداف مالی و معنوی خود برسند. کوچ یا همان مربی، افراد متقاضی را همراهی می‌کند تا بتوانند از حداکثر توانایی‌ها و استعدادهای خود در راستای رسیدن به اهدافشان بهره ببرند. برخلاف تصور عموم مردم، کوچ از طریق تعلیم و تربیت و یا ارائه‌ی راه حل و نصیحت به افراد یاری نمی‌رساند، بلکه در کنار آن‌هاست تا موانع درونی خود را پشت سر گذاشته و به دنبال کسب اطلاعات رفته و تمام توانایی خود را شکوفا کنند. به عبارت دیگر کوچ، همراه و همگام شماست.
تکنیک کوچینگ بر دو پایه‌ی افزایش آگاهی و مسئولیت استوار است. اساتید کوچینگ بر این باور هستند که تنها با افزایش آگاهی و مسئولیت پذیری می‌توان از حداکثر توانایی‌های انسانی بهره برد و عملکرد افراد را به طرز شگرفی بهبود داد. برای افزایش آگاهی باید زاویه‌ی دید افراد به مسائل مختلف گسترده‌تر شود و تمرکز بیشتری برای مشاهده‌ی شواهد و اطلاعات محیطی صرف گردد. شوق یادگیری، افزایش دایره‌ی علاقه‌مندی‌ها و پردازش بهتر اطلاعات از نتایج مهم افزایش آگاهی در افراد است.
از سوی دیگر تقویت روحیه‌ی مسئولیت پذیری سبب افزایش تعهد، اعتماد به نفس و خودباوری می‌شود. صاحب نظران حوزه‌ی کوچینگ بر این باورند که تقویت دو ویژگیِ آگاهی و مسئولیت‌پذیری، کلید دستیابی به حداکثر کارایی و عملکرد هر انسانی است. کوچ‌ها هرگز منکر تاثیر دانش و تجربه در بهبود و پیشرفت افراد نبوده و نیستند، اما از نظر آنان مهم‌ترین عامل در رسیدن به موفقیت، شرایط پایدار ذهنی و حل موانع درونی است. چرا که تمام افراد توانایی و قدرت تغییر و بهبود شرایط را در خود دارند، تنها کافیست در مسیر درست قرار گیرند.
تاریخچه‌ی علم کوچینگ
هرچند که مفهوم کوچینگ در دنیای کسب و کار به صورت تخصصی و به معنای امروزی کمتر از سی سال قدمت دارد اما فلسفه‌ی کوچینگ ریشه‌ای باستانی دارد، ریشه‌ای که به یونان قدیم برمی‌گردد. اگر به دنبال سرمنشاء مفهوم کوچینگ باشید، به اندیشه‌ی سقراط، فیلسوف بزرگ یونانی و پایه‌گذار فلسفه‌ی غرب می‌رسیم. سقراط با طرح سوالاتی بنیادی، هر فرد را به تفکر در ذات خود مکلف می‌کرد و به این روش آنان را به شکوفایی سوق می‌داد.
در مورد ریشه کوچینگ به معنای امروزی، تا اوایل دهه هشتاد میلادی فردی به صورت حرفه‌ای به آن نپرداخته بود. مبدع کوچینگ کسب و کار را می‌توان جان ویتمور، نویسنده و راننده‌ی مسابقات اتومبیلرانی انگلیسی دانست. ویتمور به کمک همکارانش فلسفه‌ی کوچینگ در دنیای کسب و کار را بر اساس کتاب بازیِ درونی اثر تیموتی گالوِی بنا نهاد. هرچند که کتاب گالوِی در حوزه‌ی ورزش تنیس نوشته شده بود، اما در این کتاب به مطلبی اشاره می‌شود که پایه و اساس تئوری کوچینگ در دنیای کسب و کار را تشکیل می‌دهد. تیموتی گالوِی در کتاب بازی درونی به این نکته اشاره می‌کند که بازیکنان حرفه‌ای تنیس در زمین بازی تنها یک حریف دارند. به عقیده گالوِی حریف اصلی بازیکنان فردی نیست که در مقابل آنان بازی می‌کند، بلکه خود بازیکنان هستند و صداهای درونی، انتقادات، قضاوت‌ها و خطاهای درونی است که سبب شکست افراد می‌شود. این اصل بنیان تئوری کوچینگ نوین در دنیای تجارت را تشکیل داد. پس از ایجاد فدراسیون جهانی کوچینگ توسط توماس جی لئونارد در سال 1980، تدریس، تحقیق و توسعه‌ی کوچینگ بیش از پیش افزایش یافت. به مرور زمان تدریس دوره‌های کوچینگ در مراکز آموزشی و دانشگاه‌ها آغاز شد، هرچند که تا پیش از سال 2000 میلادی مقطع دکترا برای رشته کوچینگ تعریف نشده بود، اما با افزایش محبوبیت و شهرت این رشته و افزایش تقاضا برای آن، امکان تحصیل تا بالاترین درجات نیز برای افراد متقاضی فراهم شد.
معرفی انواع کوچینگ
حالا نوبت آن است که با انواع مختلف کوچینگ نیز آشنا شویم. با گسترش و توسعه‌ی مفاهیم و اطلاعات حوزه‌ی کوچینگ، این دانش به تمام زمینه‌های حرفه‌ای و شخصی زندگی افراد تعمیم پیدا کرد؛ هرچند هنوز هم مهم‌ترین شاخه‌ی دانش کوچینگ را می‌توان کوچینگ کسب و کار دانست. سالانه مدیران و رهبران ارگان‌ها و سازمان‌های زیادی برای بهره‌وری هرچه بیشتر مجموعه و پیشبرد اهداف کاری، از دوره‌ها و تکنیک‌های کوچینگ استفاده می‌کنند. دانش کوچینگ نه تنها در حوزه‌ی کسب و کار بلکه در زندگی شخصی، سبب پیشرفت و تعالی فردی شده و دستیابی به اهداف شخصی و معنوی انسان‌ها را تسهیل می‌کند. انواع کوچینگ بسیار گسترده هستند و در این مقاله نمی‌گنجند، اما تمام آن‌ها در دو شاخه‌ی اصلی کوچینگ کسب و کار (بیزینس کوچینگ) و کوچینگ زندگی (لایف کوچینگ) قرار گرفته و باقی روش‌ها در این دو مجموعه تعریف می‌شوند.
کوچینگ کسب و کار
کوچینگ کسب و کار به مدیران و رهبران ارشد کمک می‌کند تا با رشد و توسعه فردی، مدیریت و راهبری سازمانِ انسانی خود را بهبود بخشیده و پویایی و عملکرد مجموعه را افزایش دهند. علاوه بر این استفاده از دانش کوچینگ سبب فراهم ساختن بستری برای رشد و بالندگی هرچه بیشتر تک‌تک اعضا و عوامل یک سازمان از بالاترین درجه تا پایین‌ترین درجه خواهد شد.
به عبارت دیگر، تک‌تک افراد و واحدهای انسانی در یک مجموعه، حکم دانه‌های کاشته شده در خاک را دارند که بهره‌وری از دانش کوچینگ سبب رشد، شکوفایی و بالندگی آنان شده و جلوه‌ی متعالی درونی آنان را نمایان می‌کند. ضروری است که بدانید، کوچینگ کسب و کار به این بخش خلاصه نمی‌شود و این حوزه زیر شاخه‌های مهم دیگری نیز مانند کوچینگ رهبری، کوچینگ مدیران اجرایی، کوچینگ سازمانی و … دارد که در مطالب بعدی به طور مفصل به آن پرداخته خواهد شد.
مزایای کوچینگ کسب و کار
در این بخش مزایا و فواید بهره‌مندی از دانش کوچینگ در حوزه‌ی کسب و کار را در دو قالب کوچینگ رهبری و کوچینگ سازمانی بررسی خواهیم کرد.
مزایای کوچینگ رهبران و مدیران ارشد
- بهبود فرایند تصمیم گیری و تعیین استراتژی اجرایی؛
- افزایش چشم‌گیر مهارت مدیریت بحران؛
- افزایش توانایی برقراری ارتباط با اعضای مجموعه و تاثیرگذاری بر آنان؛
- تسهیل فرایند اعتمادسازی.
مزایای کوچینگ سازمانی
- افزایش تعهد و انگیزه‌ی کار گروهی؛
- افزایش خلاقیت و توانمندسازی اعضا؛
- کارآیی و بهره‌وری بیشتر گروه‌ها؛
- افزایش میزان مشارکت افراد.
کوچینگ زندگی (لایف کوچینگ)
اصول کوچینگ زندگی نسبت به کوچینگ کسب و کار منعطف‌تر است، چرا که اهداف، مقاصد و ارزش‌های شخصی هر فرد با دیگری متفاوت است و استراتژی‌های کوچینگ زندگی بستری مناسب برای رشد فردی و معنوی فراهم می‌کند. کوچینگ زندگی جنبه‌های مختلف زندگی افراد (حتی حوزه‌های شغلی) را در بر می‌گیرد.
مزایای لایف کوچینگ
- افزایش اعتماد به نفس؛
- افزایش خودآگاهی؛
- بهبود روابط انسانی و افزایش توانایی ایجاد روابط بهتر؛
- دستیابی به اهداف و آرزوهای شخصی؛
- احساس خوشبختی درونی.
کلام آخر
تا اینجا با مفهوم کوچینگ و دو شاخه‌ی اصلی دانش کوچینگ آشنا شده و مزایای کوچینگ در هر زیر مجموعه را بررسی کردیم. دنیای کوچینگ و مفاهیم وابسته به آن بسیار گسترده‌تر از مطالب ذکر شده است و در مقالات آینده به طور مفصل آن‌ها را شرح و بسط خواهیم داد. حالا شما بگویید آیا در کسب و کار شما مفهوم کوچینگ به‌خوبی جا افتاده است؟ احساس نمی‌کنید برای اینکه سریع‌تر به اهداف و آرزوهای خود برسید به کمک کوچ حرفه‌ای نیاز دارید؟ اگر تجربیات خوب یا بدی در زمینه‌ی کوچینگ دارید، آن‌را با ما در میان بگذارید. در صورتی که در زمینه‌ی کوچینگ نیاز به مشورت یا همفکری داشته و یا تمایل دارید از ابزارهای کوچینگ در راستای دستیابی به اهداف شخصی و سازمانی خود استفاده کنید، با ما تماس حاصل نمایید.
یک دیدگاه بنویسید