مقدمه
شاید شما هم در مباحث مربوط به کسب وکارها بارها کلمه‌ی کوچینگ سازمانی به گوشتان خورده باشد؛ ولی ندانید که کوچینگ سازمانی چیست و برای چه چیزی استفاده می‌شود. کوچینگ سازمانی با ایجاد تغییرات مثبت و سیستماتیک در سازمان و با هدف تقویت آن به کار برده می‌شود. این شیوه به سازمان‌ها کمک می‌کند که اهداف استراتژیک خود را دنبال کرده و تامین نیازهای سطح بالای سازمان را در راس این اهداف قرار دهند.
حال شاید برای شما نیز این پرسش مطرح شده باشد که تفاوت میان کوچینگ اجرایی و کوچینگ سازمانی چیست؟ باید بگوییم این دو روش اگرچه با هم هم‌پوشانی دارند؛ ولی معمولا کوچینگ سازمانی بیشتر روی توسعه‌ی اهداف فردی در تمام سطوح سازمان تمرکز دارد و شامل ارتباطات مستقل با تک‌تک افراد در سطوح مختلف سازمان می‌شود.
در این مقاله قصد داریم به‌صورت جزئی و تخصصی کوچینگ سازمانی را بررسی کنیم و به شما بگوییم کوچینگ سازمانی چه مزایایی می‌تواند برای سازمان به ارمغان بیاورد.
کوچینگ سازمانی چیست؟
کوچینگ سازمانی نوعی از مربی‌گری به شیوه‌ای کاملا تعاملی در سازمان است که با شناسایی استعدادها و توانمندی‌های بالقوه‌ی افراد، رویکردهایی متمرکز مبنی بر یادگیری را برای افراد، گروه‌ها و تیم‌ها در یک سازمان ارائه می‌دهد. هدف نهایی در کوچینگ سازمانی یادگیری، پیشرفت و موفقیت افراد، سازمان و ذینفعان آن است.
یک کوچِ سازمانی حرفه‌ای مهارت‌های حرفه‌ای و ارتباطات میان کارکنان را به نوعی تغییر می‌دهد که کیفیت آن‌ها بالاتر رفته و در راستای اهداف سازمانی قرار گیرند. در کوچینگ سازمانی، مربی قبل از هر چیز باید به‌دنبال پاسخ سؤالات زیر باشد:
- چه استانداردهایی برای آموزش نیاز است؟
- از چه روش‌هایی برای تشخیص نیازها و استانداردها باید استفاده کرد؟ روش‌های مستقیم یا روانشناسی؟
- چه تخصص‌هایی باید در افراد تقویت شود؟
- منابع خود را برای مربی‌گری از داخل سازمان باید تامین کنیم یا از خارج؟
- آیا استفاده از کوچینگ در این سازمان تاثیر دارد؟
- چه فرایند‌های تطبیقی برای ایجاد ارتباط و اعتماد باید به کار گرفته شود؟
- چطور مطمئن شویم که همکاری موثری شکل گرفته و فعالیت‌ها در چارچوب سیستم سازمانی قرار دارند؟
تفاوت مشاوره سازمانی با کوچینگ سازمانی چیست؟
شاید کمتر کسی بداند که تفاوت مشاوره با کوچینگ سازمانی چیست و چرا باید از کوچینگ سازمانی استفاده شود. در ادامه به برخی از مهم‌ترین تفاوت‌های این دو فرایند اشاره می‌کنیم:
- ارتباطات شخصی: معمولا فرایند کوچینگ سازمانی برای هر شخص به‌صورت جداگانه انجام می‌شود و یک کوچ می‌تواند با چندین نفر در سازمان کار کند؛ ولی مشاوره‌های سازمانی اغلب شامل کار با چندین نفر در یک تیم یا شرکت است.
- حالت‌های عملکرد: یک کوچ با کمک ابزارهای مختلف به مشتریان کمک می‌کند بتوانند توانایی‌هایشان را بشناسند تا مشکلات خود را خودشان حل کنند؛ ولی یک مشاوره سعی می‌کند راهکارهایی به شخص ارائه دهد تا بتواند بر مشکل غلبه کند که این مشاوره می‌تواند در قالب آموزش به شخص ارائه شود.
- تمرکز: تمرکز کوچ روی شناسایی و تقویت توانایی‌های درونی افراد است که می‌توانند به‌صورت گسترده در تمامی ابعاد حرفه‌ای‌شان از این توانمندی‌ها استفاده کنند؛ ولی یک مشاوره معمولا روی یک مشکل خاص تمرکز می‌کند که نیاز به توجه فوری دارد.
- تخصص: اگر تاکنون کوچینگ سازمانی را شناخته باشید؛ حتما متوجه شده‌اید که این‌کار نیازی به تخصص فنی کوچ در زمینه‌ی کاری سازمان ندارد. کوچ‌ها در زمینه‌ی ایجاد ارتباط و توانمندسازی کارکنان سازمان تخصص دارند؛ ولی مشاوره باید در زمینه‌ی مشکلات موجود تخصص لازم برای حل مشکلات را داشته باشد.
- انواع تغییر: تفاوت اصلی کوچ و مشاوره در تغییراتی است که در سازمان ایجاد می‌کنند. یک کوچ زمانی استخدام می‌شود که کارکنان سازمانی الگوی رفتاری درستی نداشته باشند و نیاز به تغییر رفتار وجود داشته باشد؛ مثلا بهبود مدیریت زمان؛ اما مشاوره معمولا روی تغییرات در موضوعات خاص و تخصصی تمرکز دارد و راه‌حل‌هایی برای حل مشکلات سازمان ارائه می‌دهد نه رفتار افراد.
- مدت زمان: فرایند کوچینگ معمولا تا زمانی طول می‌کشد که سازمان به اهداف خود دست پیدا کند و به‌صورت توافقی بین کوچ و مدیران تنظیم می‌شود. این بازه‌ی زمانی معمولا چندان طولانی نیست؛ ولی در مشاوره معمولا زمان طولانی‌تری در نظر گرفته می‌شود.
تمرکز کوچینگ سازمانی روی چه بخش‌هایی است؟
شاید برای شما هم این سؤال پیش آمده باشد که چه فعالیت‌های می‌توانند از کوچینگ سازمانی متاثر باشند و کجا باید از کوچینگ سازمانی برای بهبود عملکرد کمک بگیریم. می‌توان گفت کوچینگ سازمانی روی تمامی فعالیت‌های سازمان شما به‌صورت مستقیم یا غیرمستقیم تاثیر خواهد داشت و پس از پایان فرایند کوچینگ سازمانی، در تمامی جنبه‌های سازمان اثر آن را خواهید دید؛ ولی به‌طور کلی این نوع کوچینگ عمدتا روی فعالیت‌های زیر تمرکز می‌کند:
- نحوه‌ی مدیریت و حضور رهبران در سازمان؛
- توسعه‌ی تیم‌ها و استخدام اعضا؛
- برنامه‌ریزی‌های شرکت؛
- مشکلات عملکردی و رفع کمبودها و معایب؛
- چالش‌های پیاده‌سازی روش‌های جدید یا سازگاری با روش‌های موجود؛
- انطباق‌پذیری با تغییرات ایجاد شده؛
- توسعه‌ی مهارت‌های شغلی و افزایش بازدهی اعضا؛
- روابط میان فردی بین اعضای تیم با یکدیگر و با مدیران و سرپرستان.
آیا کوچینگ سازمانی برای شما مناسب است؟
برخلاف کوچینگ اجرایی که مجموعه‌ای از پروتکل‌های مربوط به رهبر تیم و مدیریت سازمان‌هاست، کوچینگ سازمانی می‌تواند چند نفر از یا تمامِ پرسنل یک شرکت در سطوح مختلف سازمانی را تحت پوشش قرار داده و به افزایش روحیه و تعهد نسبت به سازمان و همچنین بهبود شیوه‌های ارتباطی و مدیریتی و حرفه‌ای تمامی این افراد کمک کند.
به‌طور کلی می‌توان گفت کوچینگ سازمانی مربوط به یک سیستم رسمی بزرگ متشکل از زیرسیستم‌های ساختاری است که هر کدام از آن‌ها از گروهی افراد با هدفی خاص تشکیل شده‌اند. در یک کوچینگ سازمانی برنامه‌های آموزشی می‌توانند تمامی گروه‌های زیر را پوشش دهند:
- مدیران، متخصصان منابع انسانی، سرپرستان بخش‌ها، رهبران و مسئولان توسعه‌ی کارمندان؛
- رهبران تازه‌کار در سازمان که علاقمند به گسترش کار خود و مربی‌گری داخلی سازمان هستند؛
- افراد علاقمند به کوچینگ که برای رشد و پیشرفت خود و همچنین به دست آوردن اعتبار در سازمان مشتاقند؛
- مشاوران و بخش آموزش سازمان و تمامی کسانی که در حوزه‌ی مشاوره و آموزش فعالیتشان را آغاز کرده و مایل به یادگیری عمیق در این زمینه و فراگیری چارچوب‌ها و رویکردهای مربی‌گری هستند؛
- متخصصان و پرسنل سطوح پایین‌تر سازمان نظیر بخش‌های منابع انسانی، ارتباطات، مالی، حمل‌و‌نقل و عملیاتی؛
- ذینفعان و شرکای وابسته به سازمان که در خارج از سازمان فعالیت می‌کنند و به رشد و ارتقای شغلی خود و سازمان اهمیت می‌دهند.
مزیت‌های کوچینگ سازمانی چیست؟
امروزه مزیت‌های کوچینگ سازمانی بر کسی پوشیده نیست و در واقع مربی‌گری سازمانی در چندین بعد می‌تواند بر عملکرد و رشد سازمان تاثیرگذار باشد که در ادامه هر کدام از این سطوح را بررسی می‌کنیم:
مزیت‌های کوچینگ سازمانی برای سازمان‌ها
- افزایش تعهد به سازمان که منجر به تبدیل پتانسیل‌ها و استعدادهای بالقوه به نیروهای حرفه‌ای می‌شود؛
- بهبود عملکرد سازمانی؛
- افزایش سرعت یادگیری و ارتقایی خلاقیت و اشتراک دانش در کل سازمان؛
- بهبود انگیزه و افزایش مشارکت کارکنان در زمینه‌ی پیشرفت سازمانی؛
- تسهیل پذیرش افراد و حفظ فرهنگ‌ها و شیوه مدیریت مدیران در سازمان؛
- افزایش و بهبود روابط بین کارکنان و بخش‌ها؛
- کاهش هزینه‌های استخدام در سازمان؛
- افزایش انعطاف‌پذیری و سرعت یادگیری و انطباق کارکنان در شرایط جدید و بحرانی.
مزیت‌های کوچینگ سازمانی برای تیم‌ها
- استفاده‌ی حداکثری تیم‌ها از پتانسیل خود؛
- افزایش کارایی تیم بر اثر هم‌افزایی یا تاثیر سینرژیک- یعنی کارایی کلی تیم از برآیند کارایی تک‌تک افراد بالاتر خواهد بود؛
- بهبود سبک مدیریت تیم به واسطه‌ی رهبری موثرتر؛
- افزایش تعهد افراد به تیم به واسطه‌ی داشتن اهداف مشترک؛
- افزایش انگیزه‌ی اعضا برای بهبود تعاملات تیم و ارتباطات موثر؛
- ایجاد رقابت سالم میان افراد تیم که منجر به رشد اعضا می‌شود.
مزیت‌های کوچینگ سازمانی برای افراد
- عملکرد کلی تک‌تک افراد تیم بهبود می‌یابد؛
- اشخاص تمایل بیشتری به یادگیری و توسعه مهارت‌های جدید پیدا می‌کنند؛
- توانایی افراد برای شناسایی راه‌حل‌ها و مشکلات مربوط به کارشان افزایش می‌یابد؛
- افراد در قبال کارهایشان بیشتر احساس مسئولیت خواهند کرد؛
- به‌واسطه علاقمندی افراد به رشد و پیشرفت، روند گرفتن بازخورد و تغییر رویه‌ها در سازمان تسهیل می‌شود؛
- تمامی افراد سازمان نسبت به یکدیگر و به موفقیت سازمان نگرش مثبتی پیدا می‌کنند؛
- نقش‌ها و اهداف هر فرد در سازمان وضوح بیشتری داشته و شخص کاملا بر کار خود مسلط می‌شود.
سخن پایانی
کمتر کسی در حوزه‌ی مدیریت وجود دارد که نداند اهمیت کوچینگ سازمانی چیست. در واقع کوچینگ سازمانی ابزاری قدرتمند به‌منظور ارتقای توانایی‌های افراد در سازمان برای درک خود و توانمندی‌های‌شان است. این رویکرد به تک‌تک اعضای سازمان یاد می‌دهد که چطور می‌توانند توانایی‌ها و استعدادهای بالقوه‌ی خود را بالفعل کرده و عملکرد موثری داشته باشند.
تک‌تک اعضای یک سازمان، یک مزیت رقابتی برای آن محسوب می‌شود؛ البته این در صورتی است که مدیران بدانند چطور باید از این افراد و مهارت‌هایشان در راستای رشد سازمان بهره‌مند گردند. این همان چیزی است که مربی‌گری سازمانی قرار است برای شما انجام دهد.
در این مقاله به شما گفتیم که کوچینگ سازمانی چیست و چه مزایایی در سطوح مختلف سازمان به همراه خواهد داشت. همچنین دیدیم که مراحل اجرای کوچینگ سازمانی چیست و چگونه می‌توانیم یک شیوه‌ی مربی‌گری موثر را در سازمان پیاده کنیم تا از مزایای آن بهره‌مند شویم. اگر در زمینه‌ی کوچینگ سازمانی هنوز سوالاتی در ذهن شما باقی مانده یا تمایل دارید از ابزارهای کوچینگ در راستای دست‌یابی به اهداف شخصی و سازمانی خود استفاده کنید، با ما تماس بگیرید.
اگر نیاز به دانستن اطلاعات پایه در مورد کوچینگ دارید، مقاله‌ی “کوچینگ چیست” را نیز بخوانید.
منابع:
یک دیدگاه بنویسید